Fraaie koopmanshuizen, sierlijke gevels, knusse woonboten en met fietsen getooide bruggen: de grachtengordel is het gezicht van Amsterdam. Benieuwd naar de mooiste plekjes? Wij nemen je mee naar de Herengracht, de Keizersgracht en de Prinsengracht.
De hoofdgrachten Singel, Prinsengracht, Keizersgracht en Herengracht vormen een halve cirkel rondom het centrum van Amsterdam. Hoewel de eerste kanalen al in de 14de eeuw werden aangelegd, werd het waternetwerk in de 17de eeuw flink uitgebreid. In de Gouden Eeuw barstte Amsterdam namelijk bijna uit zijn voegen: de grachten moesten ervoor zorgen dat stad zich kon uitbreiden in het moerassige gebied aan de Amstel. Dit grote project startte in 1613 - vijftig jaar later was Amsterdam vijf maal zo groot. De kavels aan de Prinsengracht, Keizersgracht en Herengracht werden verkocht aan rijke families: nu nog getuigen de weelderige panden van de welvaart van die tijd.
Op Koningsdag (27 april) kleuren de grachten oranje door feestelijk uitgedoste boten en in de winter is het niet ongewoon om Amsterdammers op de schaats voorbij te zien zoeven. De echte durfals wachten tot de zomer: tijdens Amsterdam City Swim duiken zwemmers het water in voor een race van twee kilometer voor het goede doel.
De Herengracht is de eerste gracht die je na het Singel tegenkomt. Zoals de naam al doet vermoeden, waren de kavels aan deze gracht bestemd voor de welvarendste kooplieden van Amsterdam. Dat is te zien in de befaamde Gouden Bocht waar enkele van de fraaiste en breedste grachtenpanden van de stad te bewonderen zijn. In de 17de eeuw gold: hoe breder de gevel, hoe hoger de belastingaanslag. Anders dan de eigenaars van de kenmerkende smalle huisjes elders in de stad maalden bewoners van de Herengracht niet om een metertje extra.
Wie vermoeide ogen heeft gekregen van alle pracht en praal langs de Gouden Bocht, kan neerzijgen op de lederen banken van het chique restaurant Herengracht. Alhoewel, echt tot rust komen je ogen niet: de realistische kunst van Jesse Faber siert de wanden van het restaurant. Bij mooi weer is de binnentuin een heerlijke plek om te genieten van een stevige clubsandwich of een portie steak tartaar. ‘s Avonds wordt de tuin verwarmd - blijf dus gerust nog even hangen voor een verfrissende cocktail.
Achter de imposante deur van Herengracht 497 bevindt zich een onverwacht poezenwalhalla. In het KattenKabinet staren felle groengele ogen je vanuit alle hoeken aan: dit historische pand in de Gouden Bocht is namelijk volledig gewijd aan schilderijen, tekeningen, posters en beeldhouwwerken van katten. De collectie telt onder meer werk van Rembrandt, Corneille, Picasso, Jože Ciuha en Sal Meijer. Het blijkt maar weer hoe sterk de liefde voor de kat kan zijn: het KattenKabinet is namelijk opgericht ter nagedachtenis aan John Pierpont Morgan (1966-1983) - de geliefde rode kater van oprichter Bob Meijer.
De Keizersgracht is met ruim 30 meter de breedste gracht in de Amsterdamse binnenstad en werd vernoemd naar keizer Maximiliaan I van Oostenrijk. Het had niet veel gescheeld of de Keizersgracht had nooit bestaan: volgens de eerste plannen zou hier een chique boulevard komen naar het voorbeeld van het Voorhout in Den Haag. Daar is uiteindelijk van afgezien: vermoed werd dat de toekomstige bewoners liever per boot tussen hun woon- en pakhuizen wilden pendelen.
In Museum Van Loon ervaar je de rijkdom van de Gouden Eeuw van heel dichtbij. Dit fraaie patriciërshuis op de Keizersgracht 672 werd ontworpen in 1672 en was onder andere het woonhuis van Ferdinand Bol, een leerling van Rembrandt. In 1884 kwam het pand in het bezit van de adellijke familie Van Loon, die het tot de jaren zestig bewoonde. Tegenwoordig is het opengesteld voor publiek en kun je er helemaal opgaan in de rijkversierde vertrekken met gedekte tafels, opgemaakte bedden en de verrassend grote tuin met koetshuis. Aan de wanden hangen portretten van de familie Van Loon, waaronder Willem van Loon - een van de oprichters van de V.O.C..
Cameraliefhebbers, opgelet: achter de poorten van Keizersgracht 609 zit fotografiemuseum Foam. In het verrassend moderne interieur van de historische panden komen de wisselende exposities van internationaal bekende fotografen en jong talent goed tot hun recht. Verschillende genres komen aan bod, waaronder nieuws-, mode-, documentaire- en historische fotografie. Ook leuk: snuffelen in het goed uitgeruste boekenwinkeltje of een kop koffie drinken in het gezellige café.
Als je de ringen vanuit het centrum telt, is de Prinsengracht de vierde en tevens langste gracht van Amsterdam. Deze gracht ligt in een rustiger gedeelte van het stadscentrum: wie de bruggen oversteekt, bevindt zich al in volkswijk Jordaan. Het bekendste pand van de Prinsengracht bevindt zich op nummer 263: het Anne Frankhuis, een van de meest bijzondere musea van Amsterdam. Even verderop staat de Westerkerk met de niet te missen Westertoren: de hoogste kerktoren van de stad.
Voor een vleugje authentiek Amsterdam duik je Café Papeneiland in: een onvervalst bruin café op de hoek van de Prinsengracht en de Brouwersgracht. Het oudste café van de stad stamt uit 1642 en wordt gerund door de familie Netel. De naam “Papeneiland” verwijst naar een oud scheldwoord voor katholieken: papen. Tegenover het café stond vroeger namelijk een katholieke schuilkerk. Naar verluidt liep er vanuit het café ook een ondergrondse vluchtroute voor papen. Als je in het café de trap afloopt is er rechts een deur die altijd op slot zit en wellicht toegang geeft tot de tunnel. Behalve binnenlands gedistilleerd en lokaal bier kun je hier terecht voor oer-Hollandse blokjes kaas, plakjes leverworst en huisgemaakte appeltaart.
Heb je je altijd al afgevraagd hoe het is om op het water te wonen? In het Woonbootmuseum op Prinsengracht 296K kun je ongegeneerd een kijkje in het ruim nemen. Het voormalig vrachtschip Hendrika Maria is dertig jaar bewoond geweest en werd in 1997 ingericht als museum - al lijkt het wel alsof de bewoners elk moment thuis kunnen komen. De knusse woonruimte is ingericht met ouderwetse fauteuils waar je heerlijk in kunt wegzakken met een kopje koffie.
